Hoạt động của Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu giai đoạn 2023-2025 và định hướng giai đoạn 2025-2027

Thông qua việc thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của CVĐC toàn cầu UNESCO, Mạng lưới CVĐC toàn cầu cho thấy đóng góp tích cực của các CVĐC toàn cầu đối với việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc, xây dựng và thực hiện các mô hình hoạt động hiệu quả trong công tác bảo tồn, giáo dục, thích ứng với biến đổi khí hậu, phát triển du lịch có trách nhiệm, đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. 52 CVĐC toàn cầu mới được UNESCO công nhận là CVĐC toàn cầu, nâng tổng số CVĐC toàn cầu trên thế giới lên 229 CVĐC tại 50 quốc gia. Hoạt động trao đổi, kết nối giữa các thành viên Mạng lưới ngày càng được thúc đẩy, thông qua các sự kiện hội nghị, hội thảo, sáng kiến, dự án chung giữa các thành viên trong Mạng lưới.

Về công tác bảo tồn di sản, một trong những trọng tâm hoạt động của các CVĐC toàn cầu UNESCO, Mạng lưới CVĐC thường xuyên tổ chức các hội thảo chuyên đề về bảo tồn địa chất và quản lý rủi ro thiên tai. Các CVĐC chú trọng khảo sát thực địa, duy trì vệ sinh môi trường tại các điểm di sản; đầu tư xây dựng các bảo tàng CVĐC/ trung tâm thông tin du khách; đầu tư nghiên cứu di sản địa chất, văn hóa, đa dạng sinh học trong vùng CVĐC; lập kế hoạch quản lý…

Các hoạt động nâng cao năng lực đóng vai trò then chốt cho sự phát triển bền vững của Mạng lưới. Hằng năm, Mạng lưới và các CVĐC thành viên tổ chức các khóa đào tạo cung cấp kiến thức về danh hiệu CVĐC toàn cầu UNESCO, tiêu chí và quy trình thẩm định/ tái thẩm định danh hiệu CVĐC toàn cầu UNESCO, các hoạt động của CVĐC toàn cầu UNESCO, đồng thời tạo cơ hội trao đổi kinh nghiệm thực tiễn qua các chuyến khảo sát thực địa. Qua các khóa học này, các nhà quản lý, chuyên gia và đội ngũ nhân sự của các CVĐC toàn cầu và các CVĐC tiềm năng có cơ hội nâng cao kỹ năng quản lý, phát triển, bảo tồn di sản và xây dựng mô hình CVĐC toàn cầu hiệu quả.

Bên cạnh đó, các CVĐC xây dựng chương trình giáo dục phù hợp với người dân, hướng dẫn viên cộng đồng và học sinh, đưa kiến thức CVĐC vào trường học qua hội thảo, ngoại khóa, khảo sát thực địa, câu lạc bộ, trao đổi học sinh, podcast, ứng dụng di động… Song song với kiến thức về CVĐC, các chương trình còn tập trung nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, bảo tồn văn hóa, ngôn ngữ bản địa và các mục tiêu phát triển bền vững, điển hình như: CVĐC toàn cầu UNESCO Terra.vita (Đức) tham gia xây dựng nội dung giáo dục về môi trường và phát triển bền vững trong sách giáo khoa tiếng Đức “Giáo dục khoa học về Trái đất” của tác giả Hlawatsch& Felzmann (năm 2023); CVĐC Toya-Usu (Nhật Bản) tổ chức 60 chương trình giáo dục giảm thiểu rủi ro thiên tai cho học sinh các trường học địa phương (năm 2023, 2024); CVĐC Non nước Cao Bằng tổ chức cuộc thi “Bảo tồn tiếng dân tộc Tày, Nùng cho học sinh các trường THCS, THPT trong vùng CVĐC năm 2025”…

Về việc thực hiện mục tiêu phát triển du lịch bền vững gắn với lợi ích cộng đồng, các CVĐC toàn cầu UNESCO thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương, xây dựng mạng lưới đối tác CVĐC, đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch, xây dựng và phát triển các tuyến trải nghiệm, con đường mòn địa chất (Geotrails), phát triển các sản phẩm du lịch đặc thù, sản phẩm gắn logo CVĐC, quảng bá ẩm thực địa chất gắn với câu chuyện CVĐC và du lịch, tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao…

Ngoài ra, Mạng lưới CVĐC toàn cầu tích cực đẩy mạnh truyền thông hình ảnh, hoạt động chung của Mạng lưới, chia sẻ các mô hình hoạt động hiệu quả của các CVĐC thành viên qua các kênh truyền thông của Mạng lưới như Facebook, website, bản tin, các ấn phẩm, video truyền thông, cuộc thi video quảng bá CVĐC trong khuôn khổ Hội nghị quốc tế của Mạng lưới CVĐC toàn cầu…

Giai đoạn 2025-2027, là giai đoạn bản lề Mạng lưới CVĐC toàn cầu triển khai chiến lược dài hạn 2025-2035, tập trung vào 04 trụ cột hành động chính: Bảo tồn Trái đất, Môi trường và Tài nguyên, Xây dựng cộng đồng vững mạnh: phát triển bao trùm và khả năng chống chịu, Phát huy tối đa Mạng lưới CVĐC toàn cầu, xây dựng năng lực, lãnh đạo và ảnh hưởng toàn cầu, Tăng cường quan hệ đối tác toàn cầu để phát triển bền vững. Các lĩnh vực hành động này được cụ thể hóa thành 12 ưu tiên chiến lược và 52 hành động chiến lược. Bằng cách tập trung nỗ lực vào những lĩnh vực then chốt, các CVĐC toàn cầu UNESCO không chỉ là trung tâm của hoạt động bảo tồn mà là những khu vực năng động, đổi mới cho các hoạt động giáo dục, du lịch, tăng trưởng bền vững, tạo ra những giá trị lâu dài cho cộng đồng.