ĐIỂM DI SẢN THUNG LŨNG TREO SÓC GIANG

“Thung lũng treo” Sóc Giang nằm ở gần cửa khẩu quốc tế Sóc Giang thuộc huyện Hà Quảng. Ở phần thấp là thung lũng hiện đại khá rộng hiện đang trồng lúa, bề mặt hơi nghiêng về phía đông nam, hình thành dọc theo đứt gãy sâu Cao Bằng-Tiên Yên phương tây bắc-đông nam. Đứt gãy này có nhiều biểu hiện hoạt động trong giai đoạn hiện đại, với các dấu vết dịch trượt giữa các khối đá, dấu vết nâng lên của địa hình... Một trong các bằng chứng của hoạt động nâng chính là “thung lũng treo” - tức là bề mặt thung lũng cổ tương đối bằng phẳng, được nâng lên treo trên sườn địa hình. Trải qua thời gian tuy bị xóa nhòa dần nhưng vẫn còn lưu giữ được hình thái cũng như các trầm tích nguồn gốc tích tụ bởi hoạt động của sông suối. Một số chóp nón đá vôi như mọc ra ở rìa “thung lũng treo” là các mặt trượt đứt gãy cổ - thuật ngữ chuyên môn gọi là “facet kiến tạo” - là dấu vết của hoạt động kiến tạo cách ngày nay chỉ khoảng 10.000 năm.

Góp phần làm phong phú thêm giá trị di sản ở khu vực này ngoài ngôi đền thờ Nùng Trí Cao - vị tướng tài ba được nhà Lý phong chức Thái Bảo (năm 1043) còn có cây sấu cổ thụ - cây Di sản Việt Nam khoảng 300 năm tuổi - cũng là những nhân chứng lịch sử trường tồn cùng năm tháng, chứng kiến nhiều thăng trầm của miền đất Cao Bằng nói chung và huyện Hà Quảng nói riêng.