XƯỞNG THÊU CỦA NGƯỜI DAO TIỀN

Từ bao đời nay, phụ nữ dân tộc Dao Tiền ở xã Hoa Thám huyện Nguyên Bình luôn gìn giữ và phát triển nghề thêu thổ cẩm và in hoa văn bằng sáp ong truyền thống. Theo phong tục từ xưa, các cô gái dân tộc Dao trước khi lấy chồng phải biết thêu thùa, may vá để tự tay dệt váy cưới cho mình.

Các sản phẩm thêu thổ cẩm của bà con nơi đây với những hoa văn đẹp, tinh tế, mang nhiều ý nghĩa khác nhau, thể hiện đời sống văn hóa, tín ngưỡng của dân tộc Dao. Chẳng hạn các hình ngôi sao nhiều cánh tượng trưng cho sức mạnh của thiên nhiên, vũ trụ. Hoa văn hình con chó (Bàn Vương) là tổ tiên của người Dao, gồm hình con chó đơn, hình chó đôi để nhắc nhở con cháu hãy luôn nhớ và kính trọng tổ tiên của mình. Hoa văn hình hoa tám cánh hay còn gọi là hoa mào gà xuất hiện trên khăn đội đầu và vạt áo của phụ nữ Dao Tiền để cầu mong sự may mắn. Ngoài ra, còn có các loại hoa văn cỏ cây, hoa lá, con vật... gắn với cuộc sống thường ngày của người Dao.

Nguyên liệu chính để làm ra sản phẩm thêu thổ cẩm là sợi cây đay, lanh có sẵn tại địa phương. Quy trình dệt thổ cẩm hoàn toàn thủ công, bằng chính đôi tay khéo léo và tỉ mỉ của người phụ nữ. Để có sản phẩm thêu thổ cẩm phải trải qua các công đoạn chính, gồm: Trồng đay, tuốt lanh, se sợi, dệt vải, nhuộm vải rồi thêu. Sản phẩm thêu thổ cẩm và in hoa văn bằng sáp ong được dùng chủ yếu để may quần áo, khăn và các vật dụng trong gia đình như chăn, địu, tấm trải gối, trải giường... Hiện nay, thổ cẩm còn được làm thành đồ trang trí nội thất, những chiếc túi xách hay những món quà lưu niệm nhỏ xinh xắn. Với tiềm năng phát triển du lịch ở Cao Bằng, nghề thêu thổ cẩm và in hoa văn bằng sáp ong của dân tộc Dao Tiền ở Hoa Thám có cơ hội phát triển, xây dựng thương hiệu, tìm thị trường rộng lớn hơn cho sản phẩm, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc và nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.

For many generations, Dao Tien women in Hoa Tham village have been preserving traditional brocade embroidery and printed patterns from beeswax. Traditions also require that before getting married Dao Tien women have to learn brocading and sewing so that they can weave themselves their wedding dress.
Embroidered brocade products of the local people have stunning patterns with various meanings, reflecting the cultural lives and beliefs of the Dao people. For example the polygram stars imply the power of the Universe/Nature. The single dog or coupled dogs remind people to remember and respect their ancestors. The octagram or cockscomb flowers, which are brocaded on the Dao women’s headscarves and skirts, are to wish for fortune etc. In addition, patterns of trees, flowers, leaves, and animals etc., which are closely related to the daily life of the Dao people.
The main materials for these products are jute yarn and flax, both of which are locally available. The brocading is entirely manual, by the women’s very scrupulous and skillful hands. A number of steps have to be made before getting a finished fabric e.g. jute planting, linen plucking, fiber making, fabric weaving and dyeing and finally brocading. The embroidered brocade products are mainly used for clothing, linen and household items such as blankets, towels, linen pillows and bed sheets... At present they are also used for making interior decoration, handbags or pretty souvenirs. Given the high potential for tourism development in Cao Bang, brocade embroidery and printed patterns of Dao Tien ethnic people in Hoa Tham may become of outstanding value and enjoy a larger market. This will contribute to preserving the traditional culture and providing cash income for the local people.

Địa chỉ: Xóm Nà Chắn, xã Hoa Thám, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng.
SĐT: 0963.189.162 (chị Ním)